Boek: 1001 vrouwen uit de nederlandse geschiedenis

Vandaag is dit prachtige boek van Els Kloek uitgekomen. Ook Juliana de Lannoy is een van de 1001 vrouwen! Dit boek is grotendeels gerealiseerd door crowdfunding. Iedereen kan een bijdrage leveren door een pakket te kopen, waardoor je een vrouw adopteert. En je raadt het al: ik heb Juliana geadopteerd. Haar bordje staat al op tafel en haar bedje is al opgemaakt...


Klik hier maar eens: 
http://www.1001-vrouwen.nl/index.php/onze-geadopteerden-81-t-m-120

Wat een gedicht!

Aan den Heer Jossee, kundig Artz te Noordeloos, 
Die mij verweeten had dat de Vrouwen een noodzaakelijk kwaad zijn.

O Neen, de Sexe is geen noodzaaklijk kwaad,
Heer Artz, mijn goede Vrind, gij zult het mij vergeeven;
Wij zijn, met uw verlof, de wellust van het leeven;
Natuurs verruklijkst werk, en 's waerelds pronkcieraad.
Zijn onze feiltjes zelfs niet vol bekoorlijkheden?
Is 't niet aanbiddenswaard, al 't geen door ons gefchiedt?
Mijnheeren de Artzen, 't belge u niet,

Maar elk is juist met u niet even wel te vreden.
Behoedt uw kunst fomwijl de veege leevenstoorts,
Gij weet ze eene enkle reis ook wel eens uit de dooven:
Uw dranken, uw dieet, gaan alle plaag te boven;
Rhabarber is alleen nog erger dan de koorts.
Wil dan dit fraai pleidooi maar in zijn' aanvang ftaaken
En zorg, dat gij de Sexe eerbiedig hulde doet:
Maar, om het evenwel niet al te boos te maaken,
Jossee, een Artz als gij een een voortreflijk goed.

Juliana de Lannoy, Op het Slot te Noordeloos, 1775

Treurspelen van Juliana

Gravure uit de Belegering van Haerlem (1770), een van de historische treurspelen van Juliana de Lannoy. Hierin nam zij de vaderlandse geschiedenis als uitgangspunt. Omdat ze als vrouw niet met wapens kon vechten, was dit voor haar een manier om toch iets te doen voor haar vaderland. Zo hield ze de geschiedenis levend en gaf ze tegelijkertijd een mooi voorbeeld van de moed en de dapperheid van de Haarlemse bevolking. "Nooit heeft een vrouwenstem zo op het toneel gedonderd", schreef een bewonderaar en recensenten prezen de Lannoy's 'mannelijke toon' en haar 'mannenbrein'. Het is de vraag of Juliana blij was met dergelijke opmerkingen, want ze was zeer kritisch ten aanzien van mannen.

Tip: boek van Ruud Spruit

Een medewerkster van Museum de Roos gaf mij deze tip.  Dit boek van Ruud Spruit, o.a. voormalig directeur van het Westfries Museum, heet voluit "Kokarde, Patrioten en Oranjeklanten op weg naar 1813 - 1815". Want in 2013 wordt niet alleen 800 jaar stadsrechten Geertruidenberg gevierd, maar ook 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden. Het boek volgt 50 spraakmakende vrouwen en mannen die in hun tijd, maar dus ook daarna, belangrijk waren voor de Nederlandse samenleving.

En jawel, Juliana de Lannoy staat er bij: zie de afbeelding hierboven, tweede rij, derde van links! De vrouwen zijn dan wel in de minderheid, maar daarom niet minder prominent. En grappig is dat ook Kaat Mossel er bij zit: in opdracht van het Gorkums Museum heb ik in 2008 een kraag met mosselen gemaakt ter ere van deze kranige patriot: 

http://ingeborgdegroot.nl/portfolio/de-muze-der-mosselen/

Volg eigenwijs je fascinaties

Een mooi verhaal om het jaar waarin wij Juliana de Lannoy zullen eren, mee te beginnen, vond ik in de laatste NRC van 2012. Ik kan de link niet maken, want die is afgeschermd door het NRC. Gelijk hebben ze: ze moeten ergens van leven!

Het artikel gaat over neurologe Rita Levi-Montalcini, die op 30 december op 103-jarige (!) leeftijd is overleden. Een Nobelprijs winnares, die in de jaren 30 van de vorige eeuw, tegen allerlei stromen in, eigenwijs haar fascinaties volgde. Aldus het NRC: "Haar vader, van het Victoriaanse stempel, vond dat vrouwen geen carrière mochten ambiëren". 

Iedereen een fijn en gelukkig 2013 toegewenst!

"Der dichtkunst toegewijd"

Kwam ik toch tijdens het googlen een mooi artikel tegen over Juliana geschreven door René Bosch. Nota bene uit een Volkskrant van 2001.

De conclusie van het artikel, aan de hand van een wellicht wat cynisch bedoelde voorspelling door Juliana naar aanleiding van haar succes, geeft te denken: "Komt dames, dankt mij vrij; gij kunt u billijk vleien / dat ons dit goed begin wel verder heen zal leien".

Lees hier het volledige artikel: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2844/Archief/archief/article/detail/607468/2001/10/12/Der-dichtkunst-toegewijd.dhtml

Is het geen juweeltje?

Dit boekje van Juliana vond ik bij een antiquariaat in Maastricht. Het heet "Ernstige en Luimige Gedichten" en dateert uit 1851. Dit prachtige boekje met goud op snee heeft een afmeting van 12x8x1cm. "Aan mijn Geest" is een van de gedichten die er in staat. Dit gedicht is een inspiratie geweest voor een van de kunstwerken die ik voor dit project heb gemaakt. Maar daar moet je nog even geduld voor hebben. Vanaf 8 maart 2013 zijn de kunstwerken te bewonderen.

Gezien bij Zomergasten 2012

Jolande Withuis, socioloog, feministe en schrijfster, was dit jaar te gast bij Zomergasten. Twee zeer inspirerende avonden waren het gevolg. Naar aanleiding hiervan ben ik haar boek De vrouw als mens gaan lezen. Aldus de flaptekst: "In dit boek presenteert zij een radicaal voorstel om het feminisme nieuw leven in te blazen. (......) Het boek biedt een spannende rondgang langs vrouwelijke schrijvers en schilders, filmsterren en koningskinderen, en vrouwen die het pistool hanteerden".

Mooi gedicht

Dit gedicht van Juliana de Lannoy zou goed tot z'n recht komen in de tentoonstelling "Vrouwen voor het voetlicht" in het Catharijnenconvent, zie bericht onder dit gedicht:

Vers om te plaatsen in de kerk te Noordeloos

Looft Hem, die is, die was, die weezen zal:

Den Schepper en den Koning van ’t heelal,

Hier past het u den roem zijns naams te zingen.

Maar weet ge, welk een hulde hem behaagt?

’t Is niet de tong, die van zijn’ lof gewaagt:

Neen; ’t is uw hart, uw liefde, ô Stervelingen.

Juliana de Lannoy

Bijzondere tentoonstelling

Met de tentoonstelling Vrouwen voor het voetlicht besteedt het museum uitgebreid aandacht aan de rol van vrouwen in de kerk. De tentoonstelling laat zien op welke wijze vrouwen zich hebben ingezet voor de kerk van het jaar nul tot nu: nonnen, moeders, diaconessen, pastoorshuishoudsters, pastoraal werksters, vrouwelijke dominees etc. Door het tonen van schitterende en ontroerende werken brengt het museum al die vrouwen rondom de kerk voor het voetlicht. 


Meer info: www.catharijneconvent.nl

Herstory of Art

Ook in de beeldende kunst is er nog steeds geen sprake van gelijkwaardigheid tussen mannelijke en vrouwelijke kunstenaars. Karin Haanappel schreef hier een mooi boek over: Herstory of Art. Dit boek is op 8 maart j.l. uitgebracht: www.herstoryofart.nl

Nog meer interessante boeken die raakvlakken hebben met Herstory of Art, zie: www.a3boeken.nl 

Tip: gaat niet over Juliana zelf, maar wel de vrouw centraal

Geweldig leuk museum.  Zeker een keer naar toe gaan! 

Vooral nu met deze tentoonstelling:

http://www.wereldmuseum.nl

Juliana Cornelia de Lannoy, ambitieus, vrijmoedig en gevat

Pim van Oostrum 1943-2011, was historisch-letterkundige, gespecialiseerd in de letteren van de achttiende eeuw. Zij promoveerde in 1999 op de (treurspel-) dichteres Juliana de Lannoy. Zij schreef hier 2 boeken over:

• Juliana Cornelia de Lannoy, 1738-1782, ambitieus, vrijmoedig en gevat.
• ’t Zoet der Eenzaamheid, gedichten van Juliana Cornelia de Lannoy.

De volmaakte man?

Juliana Cornelia de Lannoy leefde van 1738-1782. Zij was niet alleen een begenadigd en beroemd dichteres maar zij was ook een “vrijgevochten” vrouw. Het was in die tijd uitzonderlijk dat iemand van het vrouwelijk geslacht haar levens-vervulling zocht in de letteren i.p.v. in het huishouden. Zij zette zich, vaak op humoristische wijze, af tegen de gangbare rolpatronen in die tijd en beschreef in haar oeuvre de machtsverhouding tussen de sexen.

Juliana de Lannoy wilde net als haar mannelijke tijdgenoten als schrijfster de literaire onsterfelijkheid bereiken. Het was voor haar niet zoals voor andere vrouwen een “charmante liefhebberij” maar  een ambitie om een algemeen erkend dichteres te worden. Ze gaat hiermee de concurrentie aan met haar mannelijke vakgenoten.

Ze beschouwt het als een kwestie van beschaving dat het vrouwen wordt toegestaan om net als mannen voluit deel te nemen aan de maatschappij in al haar geledingen, instituties en functies. Als vrouwen de kans zouden krijgen zich op gelijke wijze als de mannen zich te ontwikkelen zouden zij op het terrein van de krijgsmacht, de politiek en de rechtspraak, evenals op literair terrein een belangrijke maatschappelijke bijdrage kunnen leveren.

Juliana de Lannoy

't Zoet der Eenzaamheid

'Mijn liefste tijdverdrijf is altoos bij de hand,

geen wroeging die 't verstoort, nooit baart het misverstand.

Gij ziet of ik nochtans de samenleving schuwe.

Doch schoon ik haar geneugte aan al mijne and'ren huwe,

'k verwissel slechts van feest wanneer 't gezelschap scheidt,

als ik mij wedervind in 't zoet der eenzaamheid'.

Uit:  Dichtkundige werken van Juliana de Lannoy 

(Leiden 1780)